ज्येष्ठ नागरिक

आयसीटी उपकरणांद्वारे ई-सेवांमध्ये ज्येष्ठ नागरिकांच्या सक्षमीकरणासाठी जागृती मोहिम / कार्यक्रम

1. प्रारंभ

भारतातील लोकसंख्याशास्त्रीय लाभांश या सर्वांच्या चर्चेसाठी, तरूण लोकांची संख्या मोठ्या प्रमाणात वाढत आहे. देशात लोकसंख्या २०११ च्या जनगणनेनुसार सुमारे १०४ दशलक्ष वृद्ध व्यक्ती आहेत; ५३ दशलक्ष स्त्रिया आणि ५१ दशलक्ष पुरुष.२०१५-१६ च्या अखिल भारतीय ज्येष्ठ नागरिक संघाने केलेल्या सर्वेक्षणात असे दिसून आले आहे की ३९% एकटे सोडून गेले आहेत किंवा एकटेच राहत आहेत आणि ६०% कुटुंबात राहणाऱ्या वयस्कर वृद्धांना अत्याचार व छळ सहन करावा लागत आहे.विविध आजारांचे,प्रामुख्याने ह्रदयासंबंधित आजारांचे प्रमाण वृद्ध लोकांमध्ये अधिक सामान्यतः आढळून येते.


मोबाईल अप्लिकेशन्सच्या वापरामुळे अखंड कौटुंबिक बंधनाची भावना निर्माण होऊ शकते आणि लक्षणीय बचत, भांडणमुक्त बिल पेमेंट्स / युटिलिटी सर्व्हिसेस देखील होऊ शकतात ज्यामुळे जीवनमान आणि ज्येष्ठ नागरिकांच्या सांत्वन पातळीत सुधारणा होईल. शासकीय योजना व उपक्रम याच ठिकाणी आहेत परंतु या उपक्रम व योजनांविषयी जागरूकतेचा अभाव आहे आणि वृद्ध समाजात कार्य करण्यासाठी समग्र धोरण व प्रोग्रामरना प्रोत्साहन देण्याची गरज आहे.

2.उद्दिष्ट

2.1 गरजा, वैयक्तिक माहिती गरजा, सामाजिक गरजा प्रवासाच्या गरजा, सुरक्षितता आणि गोपनीयतेच्या आवश्यकतांव्यतिरिक्त विश्रांती यासंबंधी विविध आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी वृद्ध व्यक्तींमध्ये मोबाइल अनुप्रयोगांबद्दल जागरूकता आणणे..

2.2 वयोवृद्ध व्यक्तींना विविध सरकारी योजना व कार्यक्रमांबद्दल संवेदनशीलता देणे, त्यांचे संरक्षण, स्मार्ट फोनचा वापर, सामान्य फसवणूकीपासून सावधगिरी बाळगणे व सुरक्षितता, प्रतिबंधात्मक व उपचारात्मक आरोग्य सेवेसाठी बनविलेले विविध कायदे, कायदे व त्यांच्या वैयक्तिक कायद्यांविषयी माहिती देणे..

2.3 महाराष्ट्रातील औरंगाबाद, अकोला, नाशिक, नंदुरबार आणि ठाणे या 5 जिल्ह्यांमध्ये 300 कार्यशाळा (प्रत्येकी 50 सहभागी) आयोजित करणे.

  1. प्रत्येक कार्यशाळा 10 दिवसांच्या कालावधीत (दररोज 4 तास) असेल आणि त्यात स्मार्टफोनचा वापर, सामान्य फसवणूक टाळण्यासाठी खबरदारी आणि सुरक्षा, सरकारी योजनांबाबत संवेदनशीलता, कायदे, कायदे आणि वैयक्तिक कायदे, आरोग्य, 50 वृद्ध SC/ST सहभागींच्या भल्यासाठी सामाजिक उपक्रम, योग आणि फिटनेस व्यायाम.
  2. प्रादेशिक भाषेत (मराठी) सत्र आयोजित केले जातील, जास्तीत जास्त प्रभावासाठी ऑडिओ/व्हिडिओ, सादरीकरण आणि थेट प्रात्यक्षिके वापरतील.
  3. प्रत्येक सहभागीला पेन, फोल्डर, लेखन पॅड, ऑडिओ व्हिडिओ सीडी, पत्रके/पुस्तके आणि स्नॅक्स प्रदान केले जातील.

 2.4 NIELIT द्वारे MeitY च्या आश्रयाखाली हाती घेतलेल्या ज्येष्ठ नागरिकांसाठी सामाजिक उपक्रमाबाबत जागरूकता पसरवण्यासाठी 5 मोबिलायझेशन कॅम्प आयोजित करणे, संभाव्य भागधारकांकडून (एनजीओ, हेल्पएज, बँक, पोस्ट ऑफिस, पंचायत इ.) समर्थन मिळविण्यासाठी. प्रसिद्धी आणि वरील कार्यशाळांमध्ये SC/ST ज्येष्ठ नागरिकांचा जास्तीत जास्त सहभाग सुनिश्चित करणे.

2.5 2 वर्षांच्या कालावधीत या पाच जिल्ह्यांतील 15000 SC/ST ज्येष्ठ नागरिकांचे (प्रति जिल्हा 3000) सक्षमीकरण करणे.

3. परिणाम आणि संभाव्य परिणाम

या प्रकल्पातून, अशी कल्पना केली गेली आहे की सहभागी ज्येष्ठ नागरिक / वृद्ध लोकांचे जीवनमान सुधारू शकेल. यामुळे वयोवृद्ध लोकांमध्ये सहकार्याची भावना जागृत होईल की मायटी, एनआयईएलआयटी आणि इतर बर्‍याच एजन्सी कोणत्याही गरज किंवा आपत्कालीन परिस्थितीत मदत करण्यासाठी तेथे आहेत. अशी अपेक्षा आहे की या जागरूकता इव्हेंट्समुळे त्यांच्या जीवनात आराम मिळू शकेल, तंत्रज्ञानाच्या जगाशी स्वतंत्रपणे व त्रास-मुक्त मार्गाशी संपर्क साधण्यास मदत होईल आणि त्याशिवाय महत्त्वपूर्ण बचत होईल. स्वयंसेवी संस्था आणि सरकारी संस्था यांच्यामार्फत त्यांना दिले जाणारे समर्थन आणि काळजी त्यांना खटला, आर्थिक नुकसान, मानसिक पीडा इत्यादींच्या वेदना कमी करण्यात मदत करेल.


नोंदणीकृत सामाजिक संस्था/संस्था/NIELIT मान्यताप्राप्त केंद्र सुमारे 50 संभाव्य उमेदवारांच्या यादीसह त्यांचे वय आणि जातीच्या पुराव्यासह करार करण्यासाठी आणि पुढील लक्ष्य शोधण्यासाठी संपर्क साधू शकतात.

 

4. वितरित संसाधने

आयसीटी तंत्रज्ञानाचा वापर करून ज्येष्ठ नागरिकांच्या सक्षमीकरणासाठी “ज्येष्ठ नागरिकांसाठी जागृती कार्यक्रम” ची मोहीम राबविली जाईल. कोर्सची सामग्री खालीलप्रमाणे आहेः

 

5. संपर्क तपशील

 

 

 

 

Hindi